Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã. Vậy tổ chức tín dụng phi ngân hàng là gì? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây của Luật Rong Ba
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng là gì ?
Tại khoản 4 Điều 4 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, (Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau:
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này, trừ các hoạt động nhận tiền gửi của cá nhân và cung ứng các dịch vụ thanh toán qua tài khoản của khách hàng. Tổ chức tín dụng phi ngân hàng bao gồm công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng khác.
Công ty cho thuê tài chính là loại hình công ty tài chính có hoạt động chính là cho thuê tài chính theo quy định của Luật này.
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định, trừ các hoạt động nhận tiền gửi của cá nhân và cung ứng các dịch vụ thanh toán qua tài khoản của khách hàng. Tổ chức tín dụng phi ngân hàng bao gồm công ty tài chính; công ty cho thuê tài chính và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng khác.
Công ty cho thuê tài chính là loại hình công ty tài chính có hoạt động chính là cho thuê tài chính theo quy định.
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng trong nước được thành lập; tổ chức dưới hình thức công ty cổ phần; công ty trách nhiệm hữu hạn.
Đặc điểm của tổ chức tín dụng phi ngân hàng
– Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của Luật doanh nghiệp và những quy định khác của pháp luật.
– Đối tượng kinh doanh: tiền tệ và giấy tờ có giá
– Hoạt động kinh doanh đặc thù:
+ Huy động vốn: nhận tiền gửi, vay vốn ngân hàng nhà nước
+ Sử dụng vốn: cấp tín dụng cung ứng dịch vụ thanh toán
– Tính rủi ro: nguy cơ mất vốn hoặc có thể gây ra rủi ro cho toàn hệ thống tín dụng
– Quản lý tổ chức tín dụng: chủ thể tham gia quản lý là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
– Điều kiện thành lập và hoạt động vô cùng chặt chẽ, yêu cầu vốn theo quy định và nguồn nhân lực có chuyên môn nghiệp vụ
Các loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng
Căn cứ Điều 4, Văn bản hợp nhất 15/VBHN-NHNN quy định như sau:
– Tổ chức tín dụng phi ngân hàng trong nước được thành lập, tổ chức dưới các hình thức sau đây:
Công ty cổ phần do các cổ đông là tổ chức và cá nhân cùng góp vốn thành lập theo quy định
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do một ngân hàng thương mại Việt Nam làm chủ sở hữu
Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên do ngân hàng thương mại Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam góp vốn thành lập (trong đó một ngân hàng thương mại Việt Nam sở hữu ít nhất 30% tổng số vốn điều lệ của tổ chức tín dụng phi ngân hàng) hoặc các ngân hàng thương mại Việt Nam góp vốn thành lập.
– Tổ chức tín dụng phi ngân hàng liên doanh được thành lập, tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, bằng vốn góp của bên Việt Nam (gồm một hoặc nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam, doanh nghiệp Việt Nam) và bên nước ngoài (gồm một hoặc nhiều tổ chức tín dụng nước ngoài) trên cơ sở hợp đồng liên doanh.
– Tổ chức tín dụng phi ngân hàng 100% vốn nước ngoài được thành lập, tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do một tổ chức tín dụng nước ngoài làm chủ sở hữu hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên do các tổ chức tín dụng nước ngoài góp vốn thành lập.
Điều kiện thành lập tổ chức tín dụng phi ngân hàng
Điều kiện chung
Có vốn điều lệ, vốn được cấp tối thiểu bằng mức vốn pháp định.
Có Điều lệ phù hợp với quy định của pháp luật.
Người quản lý; người điều hành; thành viên Ban kiểm soát có đủ các tiêu chuẩn; điều kiện theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng năm 2017.
Có Đề án thành lập; phương án kinh doanh khả thi; không gây ảnh hưởng đến sự an toàn; ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng; không tạo ra sự độc quyền hoặc hạn chế cạnh tranh; hoặc cạnh tranh không lành mạnh trong hệ thống tổ chức tín dụng.
Điều kiện với cổ đông sáng lập
Đối với cổ đông sáng lập tổ chức tín dụng phi ngân hàng thì:
Không được dùng vốn huy động; vốn vay của tổ chức; cá nhân khác để góp vốn.
Không phải là cổ đông chiến lược; cổ đông sáng lập; chủ sở hữu; thành viên sáng lập của tổ chức tín dụng khác được thành lập và hoạt động tại Việt Nam.
Nếu cổ đông sáng lập là cá nhân phải: mang quốc tịch Việt Nam; không thuộc những đối tượng bị cấm thành lập doanh nghiệp. Nếu cổ đông sáng lập là tổ chức thì phải: được thành lập doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam; Kinh doanh có lãi trong 03 năm tài chính liền kề trước năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép và đến thời điểm nộp hồ sơ bổ sung để được xem xét cấp Giấy phép; thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về thuế và BHXH đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép.
Điều kiện với ngân hàng thương mại Việt Nam
Có tổng tài sản tối thiểu 100.000 tỷ đồng; tuân thủ các quy định về quản trị rủi ro và trích lập dự phòng.
Đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu sau khi góp vốn thành lập.
Không vi phạm các giới hạn; tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động trong năm liền kề trước năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép và đến thời điểm nộp hồ sơ bổ sung để được xem xét cấp Giấy phép đăng ký kinh doanh.
Không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ; hoạt động ngân hàng trong 02 năm liền kề trước năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép và đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép.
Tổ chức tín dụng nước ngoài phải có hoạt động lành mạnh; đáp ứng các điều kiện về tổng tài sản có; tình hình tài chính; các tỷ lệ bảo đảm an toàn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; có văn bản cam kết hỗ trợ về tài chính; công nghệ; quản trị; điều hành; hoạt động cho tổ chức tín dụng liên doanh; tổ chức tín dụng 100% vốn nước ngoài; bảo đảm tổ chức duy trì giá trị thực của vốn điều lệ không thấp hơn mức vốn pháp định.
Cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài đã ký kết thỏa thuận với Ngân hàng Nhà nước về thanh tra; giám sát hoạt động ngân hàng; trao đổi thông tin giám sát an toàn ngân hàng; và có văn bản cam kết giám sát hợp nhất theo thông lệ quốc tế đối với hoạt động của tổ chức tín dụng nước ngoài.
Điều kiện với tổ chức là doanh nghiệp Việt Nam
Có vốn chủ sở hữu tối thiểu 500 tỷ đồng; tổng tài sản tối thiểu 1.000 tỷ đồng trong 03 năm tài chính liền kề trước năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép. Nếu doanh nghiệp hoạt động trong ngành nghề kinh doanh có yêu cầu mức vốn pháp định; phải đảm bảo vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán của năm liền kề trước thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép trừ đi vốn pháp định tối thiểu bằng số vốn cam kết góp.
Nếu doanh nghiệp được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm, phải tuân thủ việc góp vốn theo các quy định của pháp luật có liên quan.
Các quy định về tổ chức tín dụng phi ngân hàng
Quy định về thời gian hoạt động
Theo quy định tại Điều 5, Văn bản hợp nhất 15/VBHN-NHNN, thời hạn hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng được ghi trong Giấy phép, tối đa không quá 50 năm.
Quy định về cấp Giấy phép
– Ngân hàng Nhà nước quy định cụ thể nội dung hoạt động ngân hàng, hoạt động kinh doanh khác trong Giấy phép cấp cho từng tổ chức tín dụng phi ngân hàng
– Tổ chức tín dụng phi ngân hàng sử dụng Giấy phép theo quy định sau:
Sử dụng đúng tên và hoạt động đúng nội dung quy định trong Giấy phép.
Không được tẩy xóa, mua, bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho mượn Giấy phép.
– Nếu Giấy phép bị mất, bị rách, bị cháy hoặc bị hủy dưới hình thức khác, tổ chức tín dụng phi ngân hàng phải có văn bản nêu rõ lý do và gửi qua đường bưu điện hoặc nộp trực tiếp tại Ngân hàng Nhà nước đề nghị xem xét cấp bản sao Giấy phép từ sổ gốc theo quy định của pháp luật.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, Ngân hàng Nhà nước cấp lại bản sao Giấy phép từ sổ gốc cho tổ chức tín dụng phi ngân hàng.
Quy trình cấp Giấy phép như sau:
Bước 1: Ban trù bị lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép theo quy định và gửi qua đường bưu điện hoặc nộp trực tiếp tại Ngân hàng Nhà nước.
Bước 2: Ngân hàng Nhà nước sẽ gửi xác nhận đã nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ để xem xét chấp thuận nguyên tắc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ. Nếu hồ sơ đề không đầy đủ, Ngân hàng Nhà nước sẽ có văn bản yêu cầu bổ sung hồ sơ.
Bước 3: Ngân hàng Nhà nước có văn bản chấp thuận nguyên tắc thành lập tổ chức tín dụng phi ngân hàng trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày gửi văn bản xác nhận đã nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ. Nếu không chấp thuận, Ngân hàng Nhà nước trả lời bằng văn bản nêu rõ lý do.
Bước 4: Ban trù bị lập các văn bản bổ sung theo quy định và gửi qua đường bưu điện hoặc nộp trực tiếp tại Ngân hàng Nhà nước.
Lưu ý: Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày nhận được văn bản chấp thuận nguyên tắc thành lập tổ chức tín dụng phi ngân hàng, nếu Ngân hàng Nhà nước không nhận được hoặc nhận được không đầy đủ các văn bản nêu trên thì văn bản chấp thuận nguyên tắc không còn giá trị.
Bước 5: Ngân hàng Nhà nước xác nhận bằng văn bản về việc đã nhận đầy đủ văn bản trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đầy đủ các văn bản bổ sung.
Bước 6: Ngân hàng Nhà nước tiến hành cấp Giấy phép theo quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ các văn bản bổ sung.
Nếu không cấp Giấy phép, Ngân hàng Nhà nước trả lời bằng văn bản, trong đó nêu rõ lý do không cấp Giấy phép.
Lưu ý: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được cấp Giấy phép, tổ chức tín dụng phi ngân hàng phải nộp lệ phí cấp Giấy phép tại Ngân hàng Nhà nước. Mức lệ phí cấp Giấy phép theo quy định của pháp luật về phí, lệ phí.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật Rong về tổ chức tín dụng phi ngân hàng. Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu tổ chức tín dụng phi ngân hàng và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Luật Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
